Giften, legaten, sponsoring, crowdfunding, enz.

1. Giften (onder levenden)

• geld geschonken door een individu (bij leven) of een organisatie
• meestal lager bedrag en een eenmalig karakter
• vereist geen notariële akte (geen schenkingsrechten en notariskosten)
• soms fiscale aftrekbaarheid

Informatie over de fiscaliteit: zie Giften en fiscaliteit.

2. Giften in natura

Ruilabonnementen, -lidmaatschappen, -producten, enz.

3. Schenkingen (notarieel)

Het geven van geld door een individu bij leven, met notariële akte.

Schenkingen gebeuren vooral om fiscale redenen (schenking bij leven is fiscaal interessanter dan nalatenschap met successierechten). Schenkingsrechten hebben een vlak fiscaal tarief. Schenkingen aan culturele VZW’s of Stichtingen: altijd 5,5%, ook voor onroerende goederen in Vlaanderen.

Handgiften aan privérechtspersonen met onbaatzuchtig doel (VZW’s, Stichtingen en IVZW’s) moeten niet gemachtigd worden, wat ook het bedrag van de schenking is.

Een handgift is een gift van hand tot hand van roerende goederen. Bankoverschrijvingen worden door de FOD Justitie beschouwd als handgiften.

Ook schenkingen tussen privérechtspersonen met onbaatzuchtig doel vallen buiten de machtigingsvereiste, wat ook het bedrag van de schenking is. Het specialiteitsbeginsel maakt wel dat het hier moet gaan om schenkingen tussen rechtspersonen met een gelijkaardig doel.

Schenkingen tussen vzw’s komen in de praktijk heel vaak voor:

• bij een ontbinding/vereffening van een vzw: de overdracht van het resterende actief door een ontbonden vzw aan een andere vzw;
• stortingen door een VZW om bv. de schulden van een andere (zuster)VZW te dekken.

Volgens de administratieve rechtspraak is voor schenkingen tussen gelijkaardige VZW’s geen machtiging vereist. Als de begunstigde rechtspersoon het uitdrukkelijk vraagt, kan toch een ministeriële machtiging verleend worden.

Onrechtstreekse schenkingen

Men kan bv. bij het afsluiten van een levensverzekering een derde persoon begiftigen. Dit kan een VZW zijn.

4. Mecenaat

Een organisatie kan geld krijgen van een mecenas (iemand die geld schenkt aan wetenschappers, universiteiten en/of kunstenaars om de activiteiten van de begunstigden te ondersteunen) (mecenas ≠ sponsor):

• meestal grotere bedragen, van een welgestelde schenker
• er worden geen eigen belangen mee gediend
• is gelinkt aan het idee van vrijheid
• is materiële ondersteuning, zonder dat een directe tegenprestatie vereist is van de begunstigde.

Onder mecenaat verstaat men : “de financiële of materiële steun die verleend wordt buiten een contractuele verplichting of zelfs unilateraal door een ‘donor’ of ‘mecenas’ aan een andere persoon die daar voordeel uit haalt. De mecenas verwacht geen reclame voor zichzelf, hij wenst soms zelf anoniem te blijven …“

Bedrijfsmecenaat: ondersteuning van initiatieven door bedrijven, zonder directe tegenprestatie.
Ook via bedrijfsfondsen (zie privéfondsen).

Interessant voor podiumkunsten en musea (niet voor sociaal-cultureel werk):

• KBS Culturele mecenaatsrekeningen-Podiumkunsten: voor organisaties met een project over een creatief en innovatief proces, bijzonder en specifiek, gelinkt aan de podiumkunsten, ten dienste van de samenleving. Het gaat dus niet om werkingskosten of structurele steun. Het proces moet binnen een duidelijke tijdspanne en budget worden gerealiseerd. Uw organisatie of vereniging beschikt nog niet over de nodige financiële middelen en wil dus geld inzamelen om dat specifiek project te realiseren. Met een culturele mecenaatsrekening bij de Koning Boudewijnstichting krijgt uw project meer zichtbaarheid. Schenkers kunnen ook zeker zijn dat hun geld goed terecht komt. Bovendien zijn giften vanaf 40 euro fiscaal aftrekbaar.
• KBS Culturele Mecenaatsrekening-Museum: voor een organisatie die een openbare erfgoedcollectie in België beheert, en een project beheert dat de herwaardering van deze collectie beoogt en dat toegankelijk is tot het grote publiek. Het gaat dus niet om werkingskosten of structurele steun. Het project moet binnen een duidelijke tijdspanne en budget worden gerealiseerd. Uw organisatie of vereniging beschikt nog niet over de nodige financiële middelen voor deze herwaardering en wil dus geld inzamelen om dat specifiek project te realiseren. Met een culturele mecenaatsrekening – Museum bij de Koning Boudewijnstichting, krijgt uw project meer zichtbaarheid. Schenkers kunnen ook zeker zijn dat hun geld goed terecht komt. Bovendien zijn giften vanaf 40 euro fiscaal aftrekbaar.

 5. Legaten

Een legaat is een schenking bij overlijden van een individu (via een testament is het mogelijk om aan een persoon of een organisatie geld of andere eigendommen te schenken).

Een duolegaat is een specifieke fiscale techniek waarmee een deel van het vermogen wordt geschonken aan een goed doel, dat ‘in ruil’ de successierechten moet betalen op het andere deel van het vermogen dat wordt nagelaten aan een familielid of een andere legataris.

Verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid (VZR; zie: ‘Welke soort organisatie?’) kunnen geen schenkingen of legaten in ontvangst nemen.

Legaten waarvan de nettowaarde van het legaat (dat is de waarde van het legaat na afhouding van successierechten, diverse kosten en honoraria) hoger is dan 100.000 euro, vereisen een ministeriële machtiging.

Nalaten aan een vereniging: in een geldig opgemaakt testament kan een organisatie als begunstigde worden aangesteld en kan een legaat worden toegewezen aan een organisatie die de nalater wenst te steunen. In het testament wordt dan aangeduid welk geldbedrag en/of welke goederen worden geschonken.

Wettelijke bescherming: de wetgever voorziet in een bescherming van de echtgenoot en de nakomelingen. Ze hebben altijd recht op een gedeelte van de erfenis. Dat gedeelte kan niet via testament worden weggeschonken maar blijft voorbehouden voor de erfgenamen. Daarnaast is er het beschikbaar gedeelte. Daar kan men vrij over beschikken. Elkeen kan dus vrij aanduiden welke persoon of welke organisatie dat gedeelte van de nalatenschap na het overlijden krijgt.

Successietarieven voor VZW’s, Stichtingen, IVZW’s

De successierechten bedragen 8,5% in Vlaanderen, in Brussel 12,5%, en in Wallonië 7%.

Het Vlaamse tarief van 8,5% geldt o.a. voor VZW’s, ziekenfondsen en landsbonden van ziekenfondsen, beroepsverenigingen, internationale verenigingen zonder winstoogmerk (IVZW’s), privéstichtingen en stichtingen van openbaar nut.

(zie: Decreet van 6 december 2013 houdende wijziging van het Wetboek der Successierechten en het Wetboek der Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten, wat het tarief inzake successie- en schenkingsrechten voor goede doelen betreft, BS 14 januari 2014 (Vlaamse overheid).

Zie ook:

• Wetboek der Successierechten (Vl.W.Succ.) – art. 59.
• Wetboek der Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten (Vl.W.Reg.) – art. 140)

 

Duolegaat

Het duolegaat is een interessante mogelijkheid.
Het grote voordeel van een duolegaat is de mogelijkheid om een exact bedrag te legateren aan de erfgenamen, vrij van successierechten, waarbij de VZW of Stichting het saldo krijgt en alle verschuldigde successierechten voor haar rekening neemt.

De notaris is best geplaatst om persoonlijke uitleg te geven over de werkwijze, de hoogte van de heffingen te berekenen en de diverse mogelijkheden voor te stellen. Een duolegaat vraagt trouwens ook de opmaak van een testament. Het testament wordt opgesteld ten voordele van één of meerdere personen (familie of vrienden) en tegelijk ten voordele van een VZW of Stichting (geen Vereniging zonder Rechtspersoonlijkheid) die de successierechten van de andere erfgenamen betaalt.

Opgelet! Het nettosaldo voor het goede doel (VZW of Stichtng) moet voldoende groot zijn (om de successierechten af te dekken). Het is hoe dan ook belangrijk om een simulatie te laten maken.

Testament.be

• is de groepscampagne van honderd goede doelen
• missie van de campagne: sensibilisering, mobilisering en advisering rond legaten ten voordele van het goede doel
• begunstigden van de campagne zijn bepaalde VZW’s en Stichtingen
• om in aanmerking te kunnen komen als begunstigde, moet de organisatie lid zijn van testament.be en een ledenbijdrage betalen

 

Schenkingen van waardevolle kunstwerken

Erfgenamen kunnen successierechten betalen via schenking van kunstwerken.

Na een positief advies van een commissie die de aanvraag tot schenking beoordeelt op volgende elementen:

• behoren de ter betaling aangeboden kunstwerken tot het roerend cultureel erfgoed van het Vlaamse Gewest of zijn de kunstwerken internationaal befaamd?
• is de schattingsaanvraag ontvankelijk?
• wat is de geldwaarde van de aangeboden kunstwerken?

Het advies is bindend voor de overheid. Bij positief advies wordt door de commissie ook een gemotiveerd advies geformuleerd over de meest geschikte bestemming van de aangeboden kunstwerken en eventueel een lijst van de musea of instellingen die belangstelling tonen om de kunstwerken voor opname in de eigen collecties in bruikleen te krijgen. Het is vervolgens aan de minister van Financiën om op basis van dat advies te beslissen waar de kunstwerken worden ondergebracht.

 Informatie

Een informatiebrochure “erven” en een informatiebrochure “successierechten” is uitgegeven door de Koninklijke Federatie Van het Belgisch Notariaat. Ze is verkrijgbaar op eenvoudige vraag via www.notaris.be. 

6. Crowdfunding

Bij crowdfunding zamelt men geld in bij het grote publiek. Dat gebeurt meestal via een online-presentatie over het te financieren project en het bedrag dat men wil ophalen.
Crowdfundingacties gebeuren vaak via een crowdfundingplatform, dat zorgt voor begeleiding qua marketing, communicatie, financiële transacties, enz., en daar meestal een percentage van de opbrengst voor vraagt.

Crowdfundingtypes

• Donationcrowdfunding: men schenkt geld zonder wederdienst
• Rewardcrowdfunding: men schenkt geld en krijgt een niet-financiële beloning, bv. een ticket, een cd)
• Crowdinvesting of crowdequity: investeerder krijgt aandelen
• Crowdlending: investeerder geeft lening (schuldfinanciering)

Vooral de eerste twee types worden door socioculturele organisaties gebruikt (dikwijls voor relatief kleine bedragen).

Informatie: online toolbox: www.velekleintjes.be

Crowdfundingplatforms

Voor een overzicht, klik hier. 
Op de websites van platforms zelf vind je handleidingen om een crowdfundingproject op te starten.

Crowdfunding en fiscaliteit

Er is een taxshelterregeling voor kmo’s (programmawet 10/8/2015), o.a. om startende ondernemingen die financiering vinden via crowdfundingplatforms, te ondersteunen door belastingverlaging (30 tot 45%). Het fiscaal voordeel geldt niet voor donationcrowdfunding en rewardcrowdfunding.

De regeling geldt niet voor VZW’s.
…En VZW’s met een erkenning om fiscale attesten uit te reiken, kunnen er geen gebruik van maken bij crowdfunding wegens het verbod op doorstorting van giften

7. Goodwill

Soms kun je op de goodwill van bedrijven rekenen. Bv.:

• een communicatiebedrijf maakt gratis of goedkoper een mediacampagne voor een organisatie. Het geeft dat bedrijf de kans zijn creativiteit aan te wakkeren en zich een positief imago aan te meten.
• een bedrijf verhuist, een groot deel van het meubilair en de computers verhuizen niet mee. Ze geeft ze aan een organisatie.

8. Commissies

Soms geeft een bedrijf commissies op de verkoop van producten of het aanleveren van klanten.

9. Sponsoring

Sponsoring is materiële ondersteuning aan een organisatie, een manifestatie, een persoon, een product met de bedoeling er een direct voordeel uit te halen.

Sponsoring is dus geen schenking. Bij sponsoring is er geen “animo donandi” (de intentie van vrijgevigheid). De financiële steun gebeurt niet belangeloos. De sponsor vraagt een tegenprestatie: publiciteit, gratis VIP-kaarten voor bepaalde activiteiten, eventueel een mandaat in de raad van bestuur, enz.

Sponsoring is ook geen mecenaat. Beide begrippen hebben een andere doelstelling en een andere fiscale behandeling.

Onder sponsoring verstaat men: een overeenkomst waarbij de sponsor zich ertoe verbindtde gesponsorde (organisatie, persoon) een geldsom en/of materiële hulp, in de vorm van producten of diensten, te geven, naar aanleiding van een activiteit van de gesponsorde waarop de sponsor reclame maakt, op welbepaalde plaatsen (en gedurende een welbepaalde periode).

Bv.: Proximus : www.proximus.com/nl/contribution/sponsoring

Informatie over de fiscaliteit: zie Sponsoring en fiscaliteit.

10. Lidgelden

In ruil voor de betaling van lidgeld kunnen leden aanspraak maken op de voordelen en de rechten die gekoppeld zijn aan het lidmaatschap. Als uit de concrete omstandigheden zou blijken dat de hoogte van het lidgeld niet in verhouding staat tot datgene wat men ervoor in de plaats krijgt, kan een machtiging toch vereist zijn. Normaal is er geen machtiging vereist voor subsidies, ledenbijdragen en sponsoring.