Een Internationale VZW oprichten?

Een Internationale VZW (IVZW) is een vereniging met zetel in België, toegankelijk voor Belgen en vreemdelingen, die een niet-winstgevend doel van internationaal nut nastreeft, die geen nijverheids- of handelsdaden verricht en haar leden geen stoffelijk voordeel tracht te geven, en waaraan bij koninklijk besluit rechtspersoonlijkheid verleend wordt.

De IVZW-regels staan in titel III (art. 46-57) van de VZW-wet. Ten gronde wijken ze amper af van de regels voor gewone VZW’s. Maar er zijn nog verschillen.

• Een IVZW is specifiek geschikt voor een organisatie met een internationale dimensie. Een VZW kan die ook hebben, maar met een IVZW geeft men uitdrukkelijk aan een niet-winstgevend doel van internationaal nut na te streven. (Zie hieronder de toelichting daarvan in het antwoord van de minister van Justitie.)
  Een IVZW moet niet noodzakelijk activiteiten op internationaal vlak opzetten. Maar haar doel moet wel van internationaal nut zijn.
• De IVZW krijgt rechtspersoonlijkheid op basis van een authentieke akte door een notaris na erkenning bij koninklijk besluit. Dat geeft haar meer uitstraling en respectabiliteit, gezien de controle door de FOD Justitie van de statuten, in het bijzonder van de overeenstemming van het doel met de notie niet-winstgevend doel van internationaal nut. De erkenning kan als kwaliteitslabel fungeren en kan het eenvoudiger maken om op het internationale forum aan te tonen dat de organisatie rechtspersoonlijkheid heeft.
• Een IVZW kan door minstens 2 personen worden opgericht. Een VZW door minstens 3.
• Een VZW oprichten is in principe minder omslachtig dan een IVZW, maar bij die laatste doet een notaris een groot deel van het werk.
• De kosten voor de oprichting van een VZW zijn lager. De normale kosten daarvan vind je hier.
  Voor een IVZW mag je gezien de notariskosten rekenen op ca. 1500 à 2000 euro.
• Een IVZW heeft twee specifieke organen: een ‘algemeen leidinggevend orgaan’ en een ‘bestuursorgaan’. Men kan de bevoegdheden en de werking van deze organen grotendeels zelf in de statuten bepalen en ook andere toezichts- en adviesorganen instellen, waardoor men andere (buitenlandse) structuurmodellen in de IVZW kan integreren.
  Maar er zijn in tegenstelling tot de VZW dus geen aan de ‘algemene vergadering’ voorbehouden bevoegdheden.
• Een IVZW moet geen ledenregister bijhouden.
• Bij een IVZW zijn de beperkingen aan de bevoegdheid van de vertegenwoordigers wel tegenwerpbaar aan derden.
• Het is niet mogelijk een VZW om te zetten in een IVZW of omgekeerd: er is ontbinding en overdracht van het patrimonium in het kader van een vereffening nodig. De rechtspersoonlijkheid wordt dus onderbroken, en er moet een nieuwe rechtspersoon worden opgericht.

Andere punten lopen gelijk, zoals de boekhoudingsverplichtingen (onderscheid kleine en (zeer) grote (I)VZW) (zie boekhoudkundige verplichtingen).

Een (uittreksel van een) antwoord van de minister van Justitie op een parlementaire vraag verduidelijkt

• wat ‘internationaal nut‘ betekent:
  “De notie «internationaal nut» is geïnspireerd op artikel 1 van de Europese Overeenkomt van 24 april 1986 inzake de erkenning van de rechtspersoonlijkheid van internationale niet-gouvernementale organisaties. Volgens het toelichtend verslag van deze Europese Overeenkomst is het belangrijk dat het doel «nuttig is voor de internationale gemeenschap en bijdraagt tot de verwezenlijking van de doelstellingen en beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en het statuut van de Raad van Europa». Uit de voorbereidende werken van de huidige wet van 27 juni 1921 blijkt dat het internationaal nut veronderstelt dat het maatschappelijk doel ook nut heeft voor mensen, dieren of zaken buiten België». Een internationale vereniging zonder winstoogmerk dient met andere woorden niet alleen open te staan voor zowel Belgen als vreemdelingen, maar dient tevens activiteiten te hebben met een internationale dimensie. Deze internationale dimensie bestaat bijvoorbeeld als de vereniging activiteiten heeft in diverse landen of indien de vereniging activiteiten heeft met een grensoverschrijdend effect of nut. Zo zal wetenschappelijk onderzoek haast altijd een internationaal nut hebben daar de wetenschap alle mensen aanbelangt, een humanistische activiteit zal pas een internationaal nut hebben als ze eveneens gericht is op het buitenland zoals de uitbouw van humanitaire projecten in derde Wereldlanden.”
• waarom de wetgever een IVZW-rechtspersoon creëerde:
  “De wetgever heeft zich altijd soepel willen opstellen tegenover IVZW’s en ze aan zo weinig mogelijk verplichtingen en beperkingen willen onderwerpen. De formaliteiten voor de oprichting van een internationale vereniging mogen niet te zwaar zijn. Het is belangrijk dit voordeel dat België heeft ten opzichte van de andere landen te behouden. De formaliteiten mogen niet worden verzwaard. De zorg moet zijn de hier gevestigde internationale verenigingen te blijven bekoren en andere verenigingen aan te trekken. De internationale verenigingen zijn immers zeer belangrijk, op economisch vlak en op het vlak van tewerkstelling. Ook spelen deze internationale verenigingen een belangrijke rol op cultureel en wetenschappelijk vlak.”